Betaalbare dierenartszorg

Grote prijsverschillen

In Nederland hadden we tot 1998 vaste tarieven voor dierenartsbehandelingen. Daarna zijn de prijzen vrijgegeven. Het idee was dat een bezoek aan de dierenarts daardoor goedkoper en transparanter zou worden. Maar de afgelopen jaren zijn er juist grotere prijsverschillen ontstaan tussen dierenartsen. De oorzaak daarvan lijkt te liggen in overnames van praktijken. Buitenlandse investeerders kopen dierenartspraktijken op en rekenen andere, hogere tarieven. Ook is voor huisdiereigenaren vaak niet duidelijk is welke behandelingen nu daadwerkelijk noodzakelijk zijn. Het gevolg is dat mensen die alleen terecht kunnen bij een commerciële dierenkliniek niet meer gaan en dat het dier dan het slachtoffer wordt.

Uit onderzoek van EenVandaag onder 10.000 huisdiereigenaren blijkt dat 21% van hen in 2022 een dierenartsbehandeling heeft uitgesteld vanwege de hoge kosten. Het gaat dan bijvoorbeeld om uitstel van vaccinaties, maar ook om het kopen van medicijnen, het uitvoeren van controles en andere behandelingen.16% van de huisdierbezitters heeft om financiële reden een behandeling zelfs helemaal niet laten uitvoeren of een bezoek aan de dierenarts vermeden.

Onnodig dierenleed

Doordat behandelingen worden uitgesteld of zelfs vermeden, kan het voorkomen dat diagnoses niet (op tijd) gesteld worden. In een onderzoek van Kassa (2022) geeft 7% van de huisdiereigenaren aan dat behandelingen te duur waren, met het onnodig inslapen van hun huisdier tot gevolg. Daarnaast zijn 5% van de huisdieren te laat ingeslapen, met onnodig pijn lijden als gevolg. (Let wel: het gaat in dit onderzoek om álle huisdieren, niet alleen om honden).

Buitenlandse investeerders

Volgens de respondenten van het Kassa-onderzoek zijn de kosten van de dierenarts gestegen sinds hun vertrouwde praktijk werd overgenomen door bijvoorbeeld AniCura of Evidensia. Veel dierenartsen die met pensioen gaan, verkopen hun praktijk aan een dergelijke, veelal buitenlandse keten. Momenteel is een kwart van alle dierenartsenpraktijken in Nederland opgekocht of overgenomen door een buitenlandse investeerder. En dat percentage zal alleen maar toenemen, zo wordt voorspeld in een onderzoek (juni 2022) van adviesbureau Berenschot in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).

Uit een rondje langs de websites van dierenartspraktijken blijkt dat er al behoorlijke prijsverschillen zijn voor een simpele handeling, zoals een normaal consult of een enting, bij een dierenartsenpraktijk van een buitenlandse investeerder een onafhankelijke dierenartspraktijk of een Nederlandse keten. Evidensia spant daarbij de kroon.

Ook binnen de dierenzorgsector zelf twijfelen velen er niet aan dat de kosten van een bezoekje aan de dierenarts fors zijn gestegen door de komst van de commerciële investeerders. “Het prijsverschil is enorm”, vertelde dierenarts Hans Schoon aan NRC. “Neem een hond met braakklachten en bloed in de ontlasting op zondagavond. Dat is meestal binnen 24 uur opgelost met een injectie en wat pilletjes. Dat kost bij ons zo’n 135 euro. Maar als röntgenfoto’s, een infuusbehandeling en een opname geadviseerd worden, loopt zo’n rekening snel op naar 550 euro. Een niet deskundige, emotionele hondeneigenaar laat zich daar gemakkelijk toe verleiden. En de aandeelhouders lachen zich kapot.”

In het NRC-artikel is ook te lezen dat Evidensia de winst op papier laag houdt, zodat de organisatie relatief weinig belasting betaalt voor haar activiteiten in Nederland.

Spoedzorg

Steeds meer overgenomen én niet-overgenomen praktijken hanteren kantoortijden. Hierdoor zijn mensen met hun zieke of gewonde huisdier ’s avonds of in het weekend aangewezen op spoedzorg bij een commerciële keten. Die zorg is soms wel vier keer zo duur. Het gevolg is dat veel mensen wachten tot na het weekend, waardoor de hond zieker wordt en er mogelijk te laat wordt ingegrepen.

Onderzoek naar prijsstijgingen

Een motie van de SP voor een onderzoek naar de prijsstijgingen voor dierenzorg werd in 2023 al aangenomen. Demissionair minister Adema (LNV) heeft dit onderzoek nog niet uitgevoerd, maar de eerste resultaten worden halverwege dit jaar verwacht. Voorlopig lijkt de minister niet van plan in te grijpen. In een brief in reactie op Kamervragen benadrukte de minister dat dierenartsen een “vrije markt” vormen.

Prijsplafonds en verlaging BTW-tarief

De Koninklijke Hondenbescherming vindt dat vercommercialisering van noodzakelijke medische zorg aan hulpbehoevende dieren moet worden gestopt. We roepen op om maximumprijzen voor dierenzorg in te stellen, zoals in Duitsland en ook bij de mondzorg in Nederland het geval is. In Zweden, het thuisland van Evidensia, mag al geen winst gemaakt worden op medicijnen. Onnodige behandelingen en tariefverhogingen worden nu ingezet voor de winst van investeerders. In landen als België, Frankrijk en Ierland worden investeerders al buiten de deur gehouden [bron: SP]. Een andere manier om de kosten voor dierenartsbehandelingen te beperken, is het BTW-tarief te verlagen van de huidige 21% naar 9%.  

Meer dierenartsen nodig

Het werk van dierenartsen is slopend en zwaar. En omdat er al een tekort aan dierenartsen is, loopt de werkdruk alleen maar op. Hierdoor worden klinieken en artsen makkelijk overgekocht. Daarom is het van belang goed te onderzoeken hoe de werkdruk voor dierenartsen verlaagd kan worden en hoe meer dierenartsen in het vak gekregen én gehouden kunnen worden.

Huisdierenverzekering of spaarpotje

Hondeneigenaren dragen zelf natuurlijk ook verantwoordelijkheid als het gaat om de kosten voor dierenzorg. De hond wordt tegenwoordig gezien als een volwaardig gezinslid en men gaat (gelukkig) steeds verder om het leven van hun geliefde viervoeter te verlengen of te verbeteren. Technisch is ook steeds meer mogelijk. Maar kosten voor de juiste behandeling kunnen gemakkelijk oplopen tot duizenden euro’s. En dat heeft niet iedereen direct beschikbaar als een keuze tussen leven en dood gemaakt moet worden. Wij roepen (toekomstige) hondeneigenaren daarom op om financieel voorbereid te zijn, zodat onverwachte hoge dierenartsrekeningen niet tot hartverscheurende situaties leiden. Dat kan bijvoorbeeld door een huisdierenverzekering af te sluiten, maar ook door voor een (ruim) spaarpotje te zorgen. 

Mijd de dierenarts niet!

De Koninklijke Hondenbescherming vindt het belangrijk dat honden altijd goede zorg krijgen. Twijfel je over de gezondheid van je hond? Neem dan altijd contact op met je dierenarts. Wacht niet af en stel niet uit. Door direct in actie te komen, voorkom je dat de problemen van je hond groter worden.

Teken de petitie voor betaalbare dierenartszorg