Hoe denken de politieke partijen over actuele hondenkwesties?
Op 22 november a.s. zijn de Tweede Kamerverkiezingen. Bijtincidenten, vuurwerk, handhaving en stijgende dierenartskosten zijn allemaal kwesties gerelateerd aan hondenwelzijn. De Hondenbescherming is benieuwd hoe de politieke partijen over deze ‘hondenkwesties’ denken.
We hebben de politieke partijen een aantal vragen voorgelegd. GroenLinks/PvdA, de SP en D66 hebben hierop een reactie gegeven. Van andere politieke partijen hebben we uit de verkiezingsprogramma’s en uit het dierendebat van 3 november jl. geprobeerd te halen hoe zij over deze hondenwelzijn issues denken. Mochten er nog meer reacties volgen, dan voegen we die hier uiteraard toe.
Bijtincidenten
In de media wordt met grote regelmaat bericht over ernstige bijtincidenten, waarbij mensen en honden zwaar worden verwond of zelfs worden gedood. Dit leidt tot een aangetast gevoel van veiligheid in de publieke ruimte, tot grote trauma’s bij hondenbezitters en hun honden, wanneer deze het incident overleven. Ook getuigen van deze nare incidenten kunnen trauma’s oplopen.
In het belang van hondenwelzijn en veiligheid van de samenleving denkt de Hondenbescherming dat het tijd is voor een verplichte cursus. Daarbij gaat het om een verplichte pre-aanschaf cursus voor alle toekomstige hondenbezitters, dus nog voor de hond in huis is. Met een zogenoemde pre-aanschaf cursus, wordt het een toekomstige hondenbezitter duidelijk dat de aanschaf van een hond meer is dan het in huis halen van ‘iets leuks of gezelligs’ of zelfs een ‘statussymbool’. Honden vragen en verdienen kennis en vaardigheid van hun houder. We vinden het bijvoorbeeld ook vanzelfsprekend dat iemand eerst op les gaat en zijn rijbewijs haalt, voordat hij met een auto aan het verkeer gaat deelnemen. Met een hond begeeft een houder zich ook in het maatschappelijk verkeer. Een cursus voor toekomstig hondenbezitters zou daarom net zo vanzelfsprekend moeten zijn.
GroenLinks/PvdA
In principe positief. Het aanschaffen van een hond brengt allerlei verantwoordelijkheden met zich mee, zowel naar de hond toe, als naar iedereen in de omgeving. Slecht opgevoede honden kunnen voor veel overlast zorgen of zelfs gevaarlijk zijn en ondeskundige behandeling kan ook slecht uitpakken voor de hond. Als zich een bijtincident heeft voorgedaan, zijn we natuurlijk al te laat. En een hond die eenmaal ‘verpest’ is, is heel moeilijk te resocialiseren. Dat kunnen we voorkomen met betere kennis voor het baasje.
We hebben (nog) geen concreet plan over hoe een dergelijke cursus eruit zou moeten zien en voor welke baasjes of honden dit zou moeten gelden. Het is duidelijk dat sommige hondenrassen (en sommige baasjes) een veel groter risico op problemen geven dan andere. Wellicht is het voldoende om hierop te focussen.
SP
Puppycursus is vaak meer een training voor het baasje dan de hond. De SP vindt het belangrijk dat eigenaren van dieren goed met hun huisdier kunnen omgaan. De SP staat positief tegenover een verplichte pre-aanschafcursus voor toekomstige hondeneigenaren, maar wil ook voorkomen dat dit alleen voor rijkere gezinnen betaalbaar wordt. Huishoudens met weinig geld zijn vaak buitengesloten van veel voorzieningen en een hond kan dan helpen om gelukkiger en minder eenzaam te zijn. Een recent voorstel van de Partij voor de Dieren garandeerde onvoldoende dat mensen met weinig geld een dergelijke cursus kunnen betalen, de SP stemde daarom tegen.
D66
D66 vindt de puppy cursus een zeer belangrijk onderdeel van het verantwoord aanschaffen en houden van een hond. Toekomstige hondeneigenaren moeten daarom die verantwoordelijkheid nemen al blijft de keuze aan hen. D66 zal zich inzetten eigenaren zoveel mogelijk te informeren over die verantwoordelijkheid en de puppycursus stimuleren bij de aankoop van een hond.
Partij voor de Dieren
Positief, want een verplichte cursus voor toekomstige hondeneigenaren kan bijtincidenten voorkomen, het welzijn van dieren verbeteren en impulsieve aankopen verminderen. De PvdD vindt dat het voorkomen van bijtincidenten een landelijk probleem is en dat het Rijk een grotere rol moet spelen in de aanpak van problemen zoals broodfokkers en illegale puppyhandel. Deze kwesties overschrijden gemeente- en landsgrenzen en vereisen een gecoördineerde aanpak.
Overige partijen
Op het dierendebat van 3 november jl., gaven de BBB, PVV, VVD en D66 aan geen voorstander te zijn van een verplichte cursus. Zij geloven meer in goede voorlichting en in het stimuleren van het volgen van een cursus. NSC twijfelde over het verplicht stellen van een cursus.
Vuurwerk
Ieder jaar slaan veel huisdieren op de vlucht voor het vuurwerk, soms met tragische gevolgen. Maar ook als honden niet op de vlucht slaan, kan het leed groot zijn. Honden raken door het vuurwerk ernstig getraumatiseerd of komen door de stress zelfs te overlijden. Uit dverse onderzoeken onder hondenbaasjes blijkt dat een verreweg de meeste honden met schrikreacties reageren op vuurwerk. Dat betekent dat er in Nederland meer dan 1 miljoen honden zijn die in meer of mindere mate bang zijn voor vuurwerk. En het geknal voor aankomende jaarwisseling is al begonnen. Het zal je daarom niet verbazen dat de Hondenbescherming een groot voorstander is van een permanent verbod op het afsteken, verkopen en verhandelen van consumentenvuurwerk.
GroenLinks/PvdA
Vuurwerk is voor veel mensen iets heel feestelijks, maar voor veel andere mensen en voor alle dieren iets vreselijks. Particulier vuurwerk leidt tot heel veel overlast, (zware) ongelukken en milieuvervuiling. Wij zijn daarom voorstander van een verbod. We hebben zelfs (samen met de PvdD) een initiatiefwet geschreven om een vuurwerkverbod mogelijk te maken. Dat heeft uiteindelijk geleid tot het huidige compromis over een verbod op zwaar vuurwerk en een evaluatieperiode. Dat was nodig om voldoende draagvlak voor een parlementaire meerderheid te krijgen. Wij verwachten dat, mede gezien alle handhavingsproblemen, een totaalverbod op particulier vuurwerk onvermijdelijk is en zullen ons ook hiervoor inzetten.
SP
De SP is vooralsnog tegen een vuurwerkverbod. Veel mensen zien dit als traditie. Een verbod zal hoogstwaarschijnlijk leiden tot een enorme toename van verkoop en gebruik van illegaal vuurwerk wat nog gevaarlijker is voor mens en dier. Een verbod werkt dan contraproductief.
D66
D66 wil een algeheel verbod op consumentenvuurwerk. Naast de maatschappelijke gevolgen en impact op de natuur zorgt vuurwerk voor veel stress bij de meeste honden. Pillen of andere middelen die honden verdoven kunnen juist voor meer stress zorgen. Door deze, en de andere vele nadelige gevolgen van vuurwerk, heeft D66 het verbod in haar verkiezingsprogramma gezet.
Partij voor de Dieren
De PvdD is voor een verbod op het afsteken van vuurwerk door consumenten. Tradities zijn waardevol, maar het gaat te ver als mensen of dieren eronder lijden. In het belang van dieren, natuur en milieu én onze eigen veiligheid willen we de traditie omvormen naar professionele vuurwerkshows. De roep van de Partij voor de Dieren om een vuurwerkverbod vindt steeds meer weerklank. Ook artsen, burgemeesters, brandweer en politie pleiten al langer voor een verbod.
Overige partijen
Aan het begin van 2023 zijn D66, ChristenUnie, GroenLinks, PvdD en PvdA voor een landelijk verbod op vuurwerk, maar VVD, CDA, PVV, SP, FvD, JA21, Van Haga en BBB, samen 86 van de 150 zetels, zijn tegen een verbod.
Handhavingscapaciteit dierenwelzijn
De effectiviteit van dierenwelzijnswetgeving hangt uiteraard samen met handhavingscapaciteit. Het door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) daadwerkelijk kunnen opvolgen van bijvoorbeeld meldingen over illegale hondenhandel en van onverantwoorde fokkerij van en bij kortsnuitige honden zal alleen mogelijk zijn als er voldoende handhavingscapaciteit is. De Hondenbescherming pleit er daarom voor dat de handhavingscapaciteit bij de NVWA op het terrein van dierenwelzijn moet worden uitgebreid.
GroenLinks/PvdA
Onze wetten zijn alleen zo goed als we ze handhaven. En we zien dat de capaciteit van de NVWA op alle vlakken tekortschiet. Van de veehouderij, slachthuizen en voedselveiligheid, tot handel en houden van gezelschapsdieren. Elke begroting weer pleiten we voor meer handhavingscapaciteit. Dat heeft er gelukkig toe geleid dat er meer geld is vrij gemaakt en de NVWA groeit, maar zelfs met de nu begrote groei kunnen we niet alle doelen halen. Er moet dus capaciteit bij komen.
SP
De SP wil de handhavingscapaciteit van de NVWA flink uitbreiden. We zijn dan ook verbaasd dat er recent nog berichtgeving kwam van een vacature stop, ondanks investeringen van het kabinet. De SP verwacht van alle toezichthouders voldoende capaciteit en handhaving. De NVWA moet een organisatie zijn waar veiligheid en dierenwelzijn voorop staan en niet de economische belangen.
D66
D66 wil de NVWA versterken zodat het haar maatschappelijke functie volwaardig kan verrichten. Het capaciteitsprobleem bij de NVWA is niet nieuw en daarom zet D66 zich al lang in om de NVWA te versterken. Het stond in het coalitieakkoord maar het versterken gaat niet op een dag. Daarom staat ook nu het versterken van de NVWA in ons verkiezingsprogramma. Er moet worden gezocht naar meer mensen en slimmere manieren van handhaving zodat de handhavers die er zijn effectief en efficiënt te werk kunnen gaan. Dit om te voorkomen dat je vergelijkbare situaties krijgt zoals met de ‘horror-fokker’ in Eersel.
Dierenartskosten
Veel dierenartspraktijken worden overgenomen door grote buitenlandse ketens. Het gevolg hiervan is dat de dierenartskosten explosief zijn gestegen. De Hondenbescherming maakt zich grote zorgen om de ontwikkelingen van de prijsstijgingen bij dierenartsen. Steeds meer dieren- c.q. hondenbezitters kunnen de dierenartsrekening niet meer betalen. Niet alleen de dierenbezitters, maar ook de dieren zelf zijn hiervan de dupe.
GroenLinks/PvdA
Het probleem van de dierenartsketens die alle praktijken in een regio overnemen en de prijzen opdrijven is ons bekend. Het is wel lastig om aan te pakken, aangezien dierenartskosten niet gereguleerd zijn, zoals die in de humane zorg. Het lijkt er wel op dat hier sprake is van (lokale) monopolies en dat is een taak voor de ‘Autoriteit Consument & Markt’. Het afgelopen jaar zijn hier in de Kamer ook schriftelijke vragen over gesteld en moties over aangenomen, die wij gesteund hebben. De minister beloofde ‘onderzoek’ maar dat is nog niet afgerond.
Als het vooral een kwestie is van het breken van monopolies, dan is dat de beste oplossing. Het reguleren van behandelingskosten, zoals in de zorgen voor mensen, is ook een optie, maar die leidt tot een enorme administratieve last en veel hogere uitvoeringskosten. Dat is ook onwenselijk, aangezien alle kosten van dierenzorg, ook de administratieve, worden doorberekend aan het baasje. Je betaalt dan wellicht iets minder voor de zorg en medicijnen, maar bent op het geheel mogelijk toch duurder uit.
GroenLinks/PvdA is er trouwens wel voor om mensen met een minimum inkomen waar nodig te ondersteunen bij de zorgkosten voor hun dier. In veel gemeenten waar GroenLinks/PvdA in het college zit, kunnen mensen die door de zorgkosten van hun dier in de problemen komen, een beroep doen op bijzondere bijstand.
SP
Goede zorg krijgen voor je huisdier bij de dierenarts is voor veel mensen niet meer te betalen. Buitenlandse aandeelhouders hebben namelijk een kwart van de dierenartsenpraktijken opgekocht en blijven de prijzen voor behandeling opdrijven. Zo staan baasjes nu voor lastige keuzes tussen het welzijn van hun dier en dat van hun huishouden. Tot begin deze eeuw stonden er nog wettelijke maximumprijzen op behandelingen bij de dierenarts. Nu moeten huisdiereigenaren zelfs leningen aangaan om hun dieren de zorg te kunnen geven die ze nodig hebben. De SP wil daarom weer vaste en lagere tarieven voor de behandeling van huisdieren, zoals dat vroeger ook geregeld was.
D66
Buitenlandse commerciële dierenartsketens maken gebruik van de emotionele band die eigenaren hebben met hun dieren. Niet de juiste zorg voor het dier, maar het inspelen op de angst en zorgen van het baasje is een pervers verdienmodel. D66 wil dat de overheid meer regie neemt en de marktconcentratie van deze ketens beperkt. Zo eindigen baasjes niet met buitensporige dierenartskosten en worden er minder dieren gedumpt.
Partij voor de Dieren
PvdD heeft op dierendag melding gedaan bij de toezichthouder ‘Autoriteit Consument & Markt’. Het is niet goed dat deze ketens vrij spel hebben in het overnemen van al die klinieken en hun monopoliepositie gebruiken om de winsten op te drijven. Niet winstbejag, maar dierenwelzijn moet het doel zijn van een dierenartspraktijk. De toezichthouder móét ingrijpen. De PvdD vindt daarom dat de prijzen van diergeneeskundige zorg moeten worden gereguleerd en niet meer aan de vrije markt overgelaten. Verder vindt de PvdD dat medische verzorging van dieren geen luxe is, maar noodzaak. Daarom moet het Btw-tarief voor de dierenarts en andere medische zorg naar het 0%-tarief.